تقوى و پرهيزگاری

تقوى و پرهيزگاری

قال الله تعالی: { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ} آل عمران: ١٠٢

و قال تعالی: { فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ} التغابن: ١٦

وهذه الآية مبينة للمراد مِنَ الأُولى .

و قال تعالی: { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلاً سَدِيداً} الأحزاب: ٧٠

وَالآيات في الأمر بالتقوى كثيرةٌ معلومةٌ.

و قال تعالی: {وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجاً{2} وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ {3}  الطلاق: ٢ – ٣

و قال تعالی: {إَن تَتَّقُواْ اللّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ{29}  الأنفال: ٢٩

 والآيات في البابِ كثيرةٌ معلومةٌ .

خداوند می فرمايد: ای کسانی که ايمان آورديد از خدا بترسيد چنانکه شايستهء ترسيدنش است. آل عمران: 102

و هم می فرمايد: از خدا بترسيد تا می توانيد. تغابن: 16 (اين آيه بيان کننده مراد و معنی اولی است)

و نيز می فرمايد: ای آنانی که ايمان آورده ايد از خدا بترسيد و سخن حق بگوئيد. احزاب: 75 (آياتی که در آن امر به تقوی شده زياد و معلوم است).

و هم می فرمايد: کسی که از خدا بترسد برايش گريزگاهی از هر کاری مقرر داشته و از جايی او را روزی می دهد که گمان نمی کند. طلاق: 2، 3

و هم می فرمايد: اگر از خدا بترسيد، پيدا کند برای شما گشايشی را و از گناهانتان در گذرد و خدا شما را بيامرزد و خدا صاحب فضل بزرگ است. انفال: 29

- وأَمَّا الأَحَاديثُ فَالأَوَّل: عَنْ أبي هُرَيْرَةَ رضي اللَّهُ عنه قال: قِيل: يا رسولَ اللَّهِ مَن أَكْرَمُ النَّاسِ؟ قال: « أَتْقَاهُمْ » فقَالُوا: لَيْسَ عَنْ هَذا نَسْأَلُكَ، قَالَ: « فيُوسُفُ نَبِيُّ اللَّهِ ابن نَبِيِّ اللَّهِ ابن نَبيِّ اللَّهِ ابنِ خَلِيلِ اللَّهِ ». قَالُوا: لَيْسَ عن هَذَا نَسْأَلُكَ، قال: فعَنْ مَعَادِنِ الْعَرَب تسْأَلُونِي؟ خِيَارُهُمْ في الْجاهِليَّةِ خِيَارُهُمْ في الإِسلامِ إذَا فَقُهُوا » متفقٌ عليه.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که گفت:

گفته شد يا رسول الله گرامی ترين مردم کيست؟

فرمود: پرهيزگارترين شان.

گفتند: درين باره از شما نمی پرسيم!

فرمود: يوسف پيامبر خدا فرزند پيامبر خدا، فرزند پيامبر خدا، فرزند پيامبر خدا، خليل الله.

گفتند: از اين سؤال نمی کنيم.

فرمود: آيا از سلالهء عرب می پرسيد؟ بهترين شان در جاهليت بهترين شان در اسلام است، زمانی که دانش بيندوزند.

ش: سخن برای تمثيل آمده، يعنی چنانچه معادن شامل گوهرهای مختلفی است که در آن ارزشمند و بی ارزش وجود دارد و هر معدن آنچه را که در آن دفن شده آشکار می کند. مردم هم آنچه اصالت داشته باشند از سيمای شان نمودار می شود. پس آنکه در دورهء جاهليت صاحب شرافت و فضيلت بوده اسلام جز شرفش را نيفزوده است. و هرگاه در دين خدا دانشمند شود به بلندترين مراتب شرف رسيده است. زيرا اسباب شرف و بزرگی در او جمع شده است.

- الثَّانِي: عَنْ أبي سَعيدٍ الْخُدْرِيِّ رضي اللَّه عنه عن النبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « إنَّ الدُّنْيا حُلْوَةٌ خضِرَةٌ ، وإنَّ اللَّهَ مُسْتَخْلِفُكُمْ فِيهَا. فينْظُر كَيْفَ تَعْمَلُون. فَاتَّقوا الدُّنْيَا واتَّقُوا النِّسَاءِ. فَإِنَّ أَوَّلَ فِتْنةِ بَنِي إسْرَائيلَ كَانَتْ في النسَاء » رواه مسلم.

- از ابو سعيد الخدری رضی الله عنه روايت است که:

پيامبر خدا صلی الله عليه وسلم فرمودند: همانا دنيا شيرين و سبز است (زرق و برق دارد). خداوند شما را در آن خليفه ساخته است تا ببيند، که چگونه عمل می کنيد، پس بترسيد از دنيا و از زنها، چرا که اولين ابتلای بنی اسرائيل در بارهء زنها بود.

- الثالث: عَنْ ابْنِ مَسْعُودٍ رضي اللَّه عنه أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كَانَ يَقُول: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْهُدَى وَالتُّقَى وَالْعفافَ والْغِنَى » رواه مسلم.

- از ابن مسعود رضی الله عنه روايت است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم می فرمود: خداوندا، از تو هدايت، پرهيزگاری، عفاف (ازدست درازی به اموال) و بی نيازی طلب می کنم.

- الرَّابع: عَنْ أبي طَريفٍ عدِيِّ بْنِ حاتمٍ الطائِيِّ رضي اللَّه عنه قال: سمعت رسولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقُول: « مَنْ حَلَفَ عَلَى يمِين ثُمَّ رَأَى أتقَى للَّهِ مِنْها فَلْيَأْتِ التَّقْوَى » رواه مسلم.

- از ابو طريف عدی بن حاتم طائی رضی الله عنه مروی است:

از آنحضرت صلی الله عليه وسلم شنيدم که فرمود: آنکه به چيزی سوگند خورد، سپس چيزی را ببيند که از آن به تقوای الهی نزديکتر است، بايد راه تقوی را برگزيند.

- الْخَامِس: عنْ أبي أُمَامَةَ صُدَيَّ بْنِ عَجْلانَ الْباهِلِيِّ رضي اللَّهُ عنه قال: سَمِعْتُ رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَخْطُبُ في حَجَّةِ الْودَاع فَقال: « اتَّقُوا اللَّه، وصَلُّوا خَمْسكُم، وصُومُوا شَهْرَكم، وأَدُّوا زكَاةَ أَمْوَالِكُم، وَأَطِيعُوا أُمَرَاءَكُم، تَدْخُلُوا جَنَّةَ رَبِّكُمْ » رواه التِّرْمذي، في آخر كتابِ الصلاةِ وقال: حديثٌ حسنٌ صحيح.

- از ابو امامه صدی بن عجلان الباهلی رضی الله عنه روايت است که گفت:

خطبهء پيامبر صلی الله عليه وسلم در حجة الوداع را شنيدم که می فرمود: از خدا بترسيد و نمازهای پنج وقت خود را بخوانيد و ماه روزهء خود را روزه بگيريد، زکات مالهای خويش را بدهيد واز اميران خويش اطاعت و فرمانبرداری کنيد، به جنت پروردگار خويش داخل می شويد.