سنتهاي قبل از خواب

1-  گفتن: «بِاسْمِكَ اللَّهُمَّ أَمُوْتُ وَأَحْيَا». «اي خدايا، با نام تو مي‌ميرم و زنده مي‌شوم». (رواه البخاري).

2-  در دو کف دستش: ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ﴾ و ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ﴾ و ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ﴾.مي‌خواند، پس در آن مي‌دمد، و به تمام بدنش مي‌کشد، از سر و صورتش آغاز نمايد و اين کار را سه بار تکرار کند. (رواه البخاري).

3-  خواندن آيت الکرسي: ﴿اللَّهُ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ﴾. (رواه البخاري).

فايدهء خواندن آيت الکرسي:

کسي که آنرا بخواند پيوسته از طرف خداوند حافظ و نگهبان دارد و شيطان به وي نزديک نمي‌شود، چنانچه در حديث صحيح آمده است.

گفتن اين ادعيه:

«بِاسْمِكَ رَبِّيْ وَضَعْتُ جَنْبِيْ، وَبِكَ أَرْفَعُهُ، فَإِنْ أَمْسَكْتَ نَفْسِيْ فَارْحَمْهَا، وَإِنْ أَرْسَلْتَهَا فَاحْفَظْهَا بِمَا تَحْفَظُ بِهِ عِبَادَكَ الصَّالِحِيْنَ». (رواه البخاري ومسلم). (پروردگارا! به نام تو پهلوى خود را بر زمين نهادم، و به كمك تو آنرا از زمين، بلند می‌كنم، اگر در حالت خواب روح مرا قبض كردى، آن را ببخشاى، و اگر دوباره به او اجازه‏ى زندگى دادى، از آن محافظت فرما، همچنان كه از بندگان نيكت محافظت كنى).

«اللَّهُمَّ إِنَّكَ خَلَقْتَ نَفْسِيْ وَأَنْتَ تَوَفَّاهَا، لَكَ مَمَاتُهَا وَمَحْيَاهَا، إِنْ أَحْيَيْتَهَا فَاحْفِظْهَا، وَإِنْ أَمَتَّهَا فَاغْفِرْ لَهَا، اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ الْعَافِيَةَ». (رواه مسلم). (بار الها! تو جان مرا آفريدى، و تو آن را دوباره پس می‌گيرى، مرگ و زندگى آن بدست تو است. الهى! اگر زنده‏ اش نگهداشتى، از او محافظت كن، و اگر آن را ميراندى، پس مورد آمرزش قرار ده. الهى! من از تو عافيت می‌خواهم).

«اللَّهُمَّ قِنِيْ عَذَابَكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبَادَكَ». (سه مرتبه). (الهى! روزى كه بندگانت را حشر می‌كنى، مرا از عذابت نجادت ده).وقتي که دست راستش زير گونه‌اش مي‌گذارد بخواند. (رواه أبو داود و الترمذي).

4-  «سُبْحَانَ اللهِ» [33 مرتبه], و«الْحَمْدُ ِللهِ» [33 مرتبه], و«اللهُ أَكْبَرُ» [34 مرتبه]. (رواه البخاري ومسلم).

«الْحَمْدُ ِللهِ الَّذِيْ أَطْعَمَنَا وَسَقَانَا، وَكَفَانَا، وَآوَانَا، فَكَمْ مِمَّنْ لاَ كَافِيَ لَهُ وَلاَ مُؤْوِيَ». (رواه مسلم).

(تمام ستايش‏ها خدائى راست كه ما را خورانيد و نوشانيد، و تمام امور را كفايت كرد و به ما جاى پناه داد، براستى كه چقدر از مردم هستند كه هيچ گونه مددكار و پناه دهنده‏ اى ندارند).

5-  «اللَّهُمَّ عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَاطِرَ السَّمَوَاتِ وَاْلأَرْضِ، رَبَّ كُلِّ شَيْءٍ وَمَلِيْكَهِ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّ نَفْسِيْ، وَمِنْ شَرِّ الشَّيْطَانِ وَشِرْكِهِ، وَأَنْ أَقْتَرِفَ عَلَى نَفْسِيْ سُوْءاً، أَوْ أَجُرَّهُ إِلَى مُسْلِمٍ». (رواه أبوداود والترمذي).

6-  «اللَّهُمَّ أَسْلَمْتُ نَفْسِيْ إِلَيْكَ، وَفَوَّضْتُ أَمْرِيْ إِلَيْكَ، وَوَجَّهْتُ وَجْهِيْ إِلَيْكَ، وَأَلْجَأْتُ ظَهْرِيْ إِلَيْكَ، رَغْبَةً وَرَهْبَةً إِلَيْكَ لاَ مَلْجَأَ وَلاَ مَنْجَا مِنْكَ إِلاَّ إِلَيْكَ، آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِيْ أَنْزَلْتَ وَبِنَبِيِّكَ الَّذِيْ أَرْسَلْتَ». (رواه البخاري ومسلم).

7-   خواندن دو آيه آخر سوره بقره: ﴿آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ...﴾. (البقرة: 285).

بدليل حديث: «کسي که اين دو آيه را در شب بخواند او را کفايت مي‌کنند». (رواه البخاري ومسلم).

علماء درباره معناي «کفايت مي‌کند او را» اختلاف دارند گفته شده: کفايت مي‌کنند او را از نماز شب، و گفته شده از هر شر و بدي و ناخوشايندي او را کفايت مي‌کنند.

امام نووي مي‌فرمايد: امکان دارد هر دو اينها مراد باشد.

8-  بر طهارت باشد، بدليل حديث «هرگاه به بسترت آمدي پس وضو بگير».

9-  بر پهلوي راست خوابيدن «پس بر پهلوي راستت دراز بکش». (رواه البخاري ومسلم).

10-گذاشتن دست راست زير گونه راست. «پيامبر -صلى الله عليه وسلم- هنگامي که مي‌خوابيد دست راستش را زير گونه راست مي‌گذاشت». (رواه أبوداود).

11-بسترش را تکان دهد: «هر گاه يکي از شما براي خوابيدن به بستر خود رفت بايد بستر خود را تکان داده و پاک نمايد زيرا که نمي‌داند چه چيزي در آن جاي گرفته است». (رواه البخاري ومسلم).

12-خواندن سوره: ﴿قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ﴾.

12-فايده آن: «بيزاري و برائت از شر شرک است». (رواه أبوداود والترمذي وأحمد).

امام نووي مي‌فرمايد: بهتر اينست که همه اينهای که گذشت بخواند و انجام دهد، پس اگر نتوانست بر آنچه مي‌‌تواند اکتفا کند.

ما مي‌بينيم که بيشتر مردم در شبانه روز دو مرتبه مي‌خوابند پس بدينگونه مي‌توانيد اين سنتها، يا برخي از آنها را دوبار انجام دهند، چونکه اين آداب و سنتها مخصوص خوابيدن در شب نيست بلکه شامل خوابيدن در روز نيز هست چونکه حديث عام است.

فايده و ثمره انجام دادن اين سنتها وقت خواب:

1-  اگر مسلمان قبل از خوابيدن بر اين اذکار و تسبيحات پايبندي و محافظت نمايد ثواب 100 صدقه برايش نوشته مي‌شود. بدليل حديث: «هر سبحان الله صدقه است، هر الله اکبر صدقه است، هر الحمد لله صدقه است، و هر لا إله إلا الله صدقه است ...». (رواه مسلم). امام نووي مي‌فرمايد: (ثواب اينها برايش محسوب مي‌گردد).

2-  و همچنين 100 درخت برايش در بهشت کاشته مي‌شود بدليل حديثي که امام ابن ماجه روايت کرده است، و در مسئله اذکار بعد از نماز گذشت.

3-  درهمان شب از آفات و بديها محفوظ مي‌ماند و خداوند او را حفظ مي‌کند و شيطان از وي دور مي‌شود.

4-  بنده با ذکر و نام خدا و عبادت و توکل بر او، و طلب کمک از او، و با توحيد و يگانه پرستي روز خودش را به پايان مي‌رساند.

خاتمه

اينها آداب و سنتهاي يوميه‌اي بود که توانستم جمع‌آوري نمايم، از خداوند مسئلت دارم که ما را بر سنت رسول خدا -صلى الله عليه وسلم- زنده بدارد و بر آن بميراند.

وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين.