- باب در مورد احترام و بزرگداشت مهمان
قال الله تعالی: { هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ{24} إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَاماً قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ{25} فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاء بِعِجْلٍ سَمِينٍ{26} فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ{27} الذاريات: ٢٤ - ٢٧
قال الله تعالی: {وَجَاءهُ قَوْمُهُ يُهْرَعُونَ إِلَيْهِ وَمِن قَبْلُ كَانُواْ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ قَالَ يَا قَوْمِ هَـؤُلاء بَنَاتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ فَاتَّقُواْ اللّهَ وَلاَ تُخْزُونِ فِي ضَيْفِي أَلَيْسَ مِنكُمْ رَجُلٌ رَّشِيدٌ} هود: ٧٨
خداوند می فرمايد: آيا رسيد به تو خبر مهمان گرامی ابراهيم، وقتی در آمدند بر ابراهيم سلام گفتند، جواب سلام داده گفت، آنها گروهی اند ناشناخته و بسوی اهل خانهء خويش متوجه شد و کباب گوسالهء فربهی پيش آنان آورد و گفت: آيا نمی خوريد؟ ذاريات: 24 – 27
و ميفرمايد: و پيش لوط قومش شتابان آمدند و قبل از آن کارهای زشت می کردند. لوط گفت: ای قوم من! اين دختران من اند! (يعنی نکاح کنيد) اينها پاکيزه تر اند، برای شما، پس از خدا بترسيد و مرا رسوا مکنيد در بارهء مهمانان من، آيا در شما هيچ مرد شايسته ای نيست؟ هود: 78
- وعن أبي هريرة رضي اللَّه عنه أنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « مَنْ كانَ يُؤمنُ بِاللَّه واليَومِ الآخِرِ فَلْيُكرِمْ ضَيفَه، وَمَنْ كَانَ يُؤمِنُ بِاللَّه واليَوم الآخِرِ فليصِلْ رَحِمَهُ، وَمَنْ كَانَ يؤمِنُ بِاللَّه وَاليوْمِ الآخِرِ فَلْيَقلْ خَيْراً أَوْ ليَصْمُتْ » متفقٌ عليه.
- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: آنکه بخدا و روز آخرت ايمان دارد، بايد مهمان خود را احترام کند و آنکه بخدا و روز آخرت ايمان دارد، بايد در انجام صلهء رحم پيوسته اقدام کند و آنکه بخدا و روز آخرت ايمان دارد، بايد سخن خير بر زبان راند و يا خاموش شود.
ش: احترام مهمان از جملهء سنن مبارکه و ارزشمنديست که اسلام بر آن بسيار تأکيد کرده است، و شکی نيست که جوانمردی و کرم مسلمان در مهمان نوازی آشکار می شود، و ادای مهمانی تنها در تقديم نيازهای مهمان چيزهای خوردنی و آشاميدنی نيست، بلکه بايست شخص از مهمانش دفاع نموده و از رسيدن آزار به وی ممانعت بعمل آورد.
و پيوسته داشتن صلهء رحم هم از واجبات است که متأسفانه امروز قطع صلهء رحم در ميان خداوندان قرابت و رحم بسيار مشاهده می شود و هم سکوت از غيبت و خاموشی از واجباتست که امروزه رعايت آن دشوار شده و بويژه با پياده شدن سياستهای گوناگون در ميان امت اسلامی اصلاً اين اصل فراموش شده و نفاق و شقاق و غيبت و سخن چينی نقل محافل مردم گرديده است که بايد از چنين اعمالی بر حذر بود. (مترجم)
- وعن أبي شُرَيْح خُوَيلدِ بن عمرو الخُزَاعِيِّ رضي اللَّه عنه قال: سَمِعتُ رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقول: « مَنْ كان يؤمِنُ بِاللَّه واليوْمِ الآخِرِ فَلْيُكرمْ ضَيفَهُ جَائِزَتَهُ » قالوا: وما جَائِزَتُهُ يا رسول اللَّه؟ قال: « يَومُه وَلَيْلَتُه. والضِّيَافَةُ ثَلاثَةُ أَيَّام، فما كان وَرَاءَ ذلكَ فهو صَدَقَة عليه » متفقٌ عليه.
وفي روايةٍ لمسلم: « لا يحِلُّ لِمُسلمٍ أن يُقِيم عند أخِيهِ حتى يُؤْثِمَهُ » قالوا: يا رسول اللَّه. وكَيْف يُؤْثِمُه؟ قال: « يُقِيمُ عِنْدَهُ وَلا شَيءَ لَهُ يَقْرِيهِ بِهِ » .
- از ابو شريح خويلد بن عمرو الخزاعی رضی الله عنه روايت شده که:از رسول الله صلی الله عليه وسلم شنيدم که می فرمود: آنکه بخدا و روز آخرت ايمان دارد، بايد جائزهء مهمان خود را اکرام کند.
گفتند: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم ! جائزه اش چيست؟
فرمود: همان روز و شبش را و مهمانداری 3 روز است و آنچه زائد از اين باشد، صدقه است.
و در روايتی از مسلم آمده که: روا نيست برای هيچ مسلمانی که نزد برادرش اقامت کند، تا حدی که او را گنهکار سازد.
گفتند: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم! چگونه گنکار می کند؟
فرمود: در نزدش می ماند در حاليکه نزد او چيزی وجود ندارد که بدان مهمانداری او را بجای آورد.