آداب و احکام استخاره

آداب و احکام استخاره

دعاي استخاره:

« اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلَا أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلَا أَعْلَمُ وَأَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ خَيْرٌ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي (عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ) فَاقْدُرْهُ لِي وَيَسِّرْهُ لِي ثُمَّ بَارِكْ لِي فِيهِ وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ شَرٌّ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي (عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ) فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَاصْرِفْنِي عَنْهُ وَاقْدُرْ لِيَ الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ ثُمَّ أَرْضِنِي (رضِّنِيِ بِه)»   ( بخاري رقم1166)

از جابر رضي الله عنه روایت است که رسول الله صلي الله عليه وسلم استخاره را به ما همانند سوره‎اي از قرآن ياد مي‎دادند و مي فرمودند: هر فردي كه قصد كاري نمايد دو ركعت نماز سنت اداء كند و بعد از آن اين دعا را بخواند: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ …»

بار خدايا به وسيله علمت از تو طلب خير مي‌كنم و بوسيله قدرتت از تو توانايي مي‌خواهم و از تو فضل و بزرگي‌ات را مي‌طلبم. زيرا تو توانايي و من توانايي ندارم، و تو مي‌داني و من نمي‌دانم و تو به امورات غيب و پنهاني آگاه هستي. خدايا! اگر اين كار در دين و در امور زندگي و در سرانجام كارم چه در دنيا و چه در آخرت برايم نيكو است آن را برايم مقدر و آسان كرده و در آن بركت بيانداز و اگر اين كار در دين و در امور زندگي و در سرانجام كارم چه در دنيا و چه در آخرت باعث شر و بدي است آن را از من دور فرما و مرا از آن دور نما و خير و نيكويي را هر كجا باشد برايم مقدر نموده و سپس مرا راضي و خشنود بگردان. 

فوائد دعا:

1- رسول الله صلي الله عليه وسلم به استخاره بسیار اهمیت داده تا جایی که آن را همانند سوره‎ای از قرآن به صحابه یاد می‎دادند.

2- پیامبر صلي الله عليه وسلم بجای استخاره‎های باطل و فالگیری این نماز و دعا را به امتش یاد داد.

3- هر شخص مسلمان چه زن و چه مرد خود مي‎تواند استخاره كند زيرا استخاره براي هر مسلماني مقدور است و درخواست استخاره از دیگران در شرع جایگاهی نداشته و رسول الله صلي الله عليه وسلم برای هیچ کس استخاره ننموده‎اند.

4- در همه امور كوچك و بزرگ مي‌توان استخاره نمود چه بسا مسئله‎اي از ديد ما كوچك، ولي نتيجه آن بسيار مهم و بزرگ باشد.

5- استخاره نوعی عبادت و موجب تقرب به خدا است و هرگز نگو من گنهکارم و استخاره من جواب نمی‎دهد.

6- امام نووي رحمه الله در كتاب اذكار مي‌فرمايد: بعد از هر سنت قبليه و بعديه يا تحيه المسجد يا هر سنت ديگري مي‌توان استخاره نمود البته مناسب است در هنگام خواندن این سنت‎ها نیت استخاره نیز داشته باشیم.

7- استخاره در تمامي امور مباح صحيح است، اما در امور واجب و حرام و مستحبات و مكروهات استخاره وجود ندارد. ليكن جايز است كه در تعیین وقت واجب و مستحب مخير و در آنچه وسعت زماني دارد استخاره بجا بياوريم.  (فتح الباري11/ 188)

8- نماز استخاره جزء نمازهای سبب دار مانند تحیه مسجد می‎باشد پس در اوقات کراهت نیز می‎توان بجا آورد اما اگر وقت غیر کراهت انتخاب شود بهتر است.

9- حدیث صحیح در مورد خواندن سوره خاصی در نماز استخاره وارد نشده است.

10- دعای استخاره بعد از نماز سنت خوانده می‎شود.

11- بعداز استخاره هر عملي كه قصد آن را دارد انجام دهد اگر خیر باشد خدا او را موفق می‌گرداند و اگر خیر نباشد از آن کار منصرف خواهد شد. و فرق نمي‌كند آرامش قلبي داشته باشد يا نه، زيرا در آن خير است.

در حديث شرط آرامش قلبي يا خواب ديدن وجود ندارد.

(طبقات الشافعيه ـ تاج بن السبكي 9/357 )

12- در صورت لزوم می‌توان استخاره را تکرار نمود.

13- ابن حجررحمه الله مي‌گويد: ظاهر حديث نشان مي‌دهد كه فرد حاجت خود را ذكر كند و احتمال دارد هنگام دعا نمودن قصد آن عمل در قلبش باشد.

طبق نظر اول: حاجت خويش را بعد از دعا بگويد.

طبق نظر دوم: جمله حاليه است (و در حالي استخاره مي‎كند كه در قلبش قصد عملي را دارد.) (فتح الباري11/190)

14- كسي كه با پروردگار استخاره كند و با بندگان مؤمن مشورت كند بشرطي كه بر كارش استوار و ثابت قدم باشد پشيمان نمي‌شود.

خداوند مي‌فرمايد:]وَ شَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَي اللهِ[ (آل عمران/159)

و در كارها با آنها مشورت كن و هنگامي كه ( پس از مشورت و تبادل آراء)تصميم به انجام كاري گرفتي (قاطعانه دست به كار شو و) بر خدا توكل كن.