– باب فضيلتت دعا

– باب فضيلتت دعا

قال الله تعالی: {وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ} غافر: ٦٠

و قال تعالی: { ادْعُواْ رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْيَةً إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ} الأعراف: ٥٥

و قال تعالی: { وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ} البقرة: ١٨٦

و قال تعالی: { أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ} النمل: ٦٢

خداوند می فرمايد: و گفت پروردگار شما، مرا بخوانيد تا شما را اجابت کنم. مؤمن: 60

و می فرمايد: بخوانيد پروردگار خويش را به زاری و ترسکاری، همانا خداوند از حد گذرندگان را دوست ندارد. اعراف: 55

و می فرمايد: و چون از تو بپرسند، بندگانم از من پس من به آنان نزديکم که اجابت می کنم دعای دعا کننده را هرگاه مرا بخوانند. بقره: 186

و می فرمايد: آيا کيست که چون بيچارهء او را بخواند، اجابت می کند، و بدی را دور می سازد. نمل: 62

- وَعن النُّعْمانِ بْنِ بشيرٍ رضِي اللَّه عنْهُما، عَنِ النَّبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « الدُّعاءُ هوَ العِبَادةُ » . رواه أبو داود والترمذي وقالا حديث حسن صحيح.

 از نعمان بن بشير رضی الله عنهما از پيامبر صلی الله عليه وسلم روايت شده که فرمود: دعاء همان عبادت است.

- وعَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّه عَنْهَا، قَالَت: كَان رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَسْتَحِبُّ الجوامِعَ مِنَ الدُّعاءِ ، ويَدَعُ ما سِوى ذلك. رَوَاه أَبو داود بإِسنادٍ جيِّد.

- از عائشه رضی الله عنها روايت است که گفت:رسول الله صلی الله عليه وسلم دعاهای جامع را مستحب پنداشته و ماورای آن را ترک می نمود.

- وعَنْ أَنَسٍ رَضي اللَّه عنْه، قَال: كانَ أَكْثَرُ دُعَاءِ النبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « اللَّهُمَّ آتِنَا في الدُّنْيَا حَسَنَة، وفي الآخِرةِ حَسنَة، وَقِنَا عَذابَ النَّارِ» مُتَّفَقٌ عليه.

زاد مُسلِمٌ في رِوايتِهِ قَال: وكَانَ أَنَسٌ إِذا أَرَاد أَنْ يَدعُوَ بِدعوَةٍ دَعَا بها، وَإِذا أَرَادَ أَن يَدعُو بدُعَاءٍ دَعا بهَا فيه.

- از انس رضی الله عنه روايت است که گفت:

زيادتر دعای پيامبر صلی الله عليه وسلم اللهم آتنا... پروردگارا! ما را در دنيا و در آخرت حسنه ده و ما را از عذاب دوزخ نگهدار.

مسلم در روايتش افزوده که گفت: و چون انس رضی الله عنه می خواست دعايی کند، اين دعا را می خواند.

- وعَن ابنِ مسْعُودٍ رَضي اللَّه عنْه، أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كَانَ يَقُول: « اللَّهُمَّ إِنِي أَسْأَلُكَ الهُدَى ، وَالتُّقَى ، وَالعفَاف، والغنَى » رواهُ مُسْلِم.

- از ابن مسعود رضی الله عنه روايت است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللَّهُمَّ إِنِي أَسْأَلُكَ الهُدَى... پروردگارا! من از تو هدايت و تقوی و پاکدامنی و بی نيازی را درخواست می کنم.

- وعَنْ طارِقِ بنِ أَشْيَم، رضِيَ اللَّه عَنْه، قال: كَانَ الرَّجلُ إِذا أَسْلَمَ عَلَّمَهُ النَّبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم الصَّلاة، ثُمَّ أَمَرَهُ أَنْ يَدعُوَ بهَؤُلاءِ الكَلِمَات: « اللَّهُمَّ اغفِرْ لي، وَارْحمْني، واهْدِني، وعافِني، وارْزُقني » رواهُ مسلم.

وفي رِوايَةٍ لَهُ عَنْ طارقٍ أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم وَأَتاهُ رَجُل، فَقَال: يا رَسُولَ اللَّه. كيْفَ أَقُولُ حِينَ أَسْأَلُ رَبِّي ؟ قَال: « قُل: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي، وَارْحَمْني، وَعَافِني، وَارْزُقني، فَإِنَّ هَؤُلاءِ تَجْمَعُ لَكَ دُنْيَاكَ وَآخِرَتَكَ » .

- از طارق نب اشيم رضی الله عنه روايت شده که گفت:چون مردی مسلمان می شد، پيامبر صلی الله عليه وسلم برايش نماز را آموخته و سپس امرش می نمود که به اين کلمات دعا کند: اللهم اغفرلی... پروردگارا! بمن بيامرز و بر من رحم کن و هدايتم نما و مورد بخششم قرار ده.

و در روايتی هم از مسلم آمده که او از آنحضرت صلی الله عليه وسلم شنيد در حاليکه مردی خدمت شان آمده بود، گفت: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم چگونه بگويم زمانيکه از پروردگارم سؤال می کنم؟

فرمود: بگو: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي... زيرا اين کلمات برايت دنيا و آخرتت را جمع می کند.

- وَعَنْ عَبْدِ اللَّهِ بنِ عمرو بن العاصِ رضيَ اللَّه عنْهُمَا، قَال: قَال رَسُولُ اللَّـهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « اللَّهُمَّ مُصَرِّفَ القُلُوبِ صرِّفْ قُلوبَنَا عَلَى طَاعَتِكَ » رَوَاهُ مُسْلِم.

- از عبد الله بن عمرو بن عاص رضی الله عنهما روايت شده که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: اللهم مصرف... پروردگارا! ای گردانندهء دلها، دلمان را بسوی طاعت خويش بگردان.

- وَعَنْ أَبي هُريَرةَ رَضيَ اللَّه عَنْه، عن النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « تَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْ جَهْدِ الْبَلاءِ ، وَدَرَكِ الشَّقَاءِ ، وَسُوءِ الْقَضَاءِ ، وَشَماتَةِ الأَعْدَاءِ » متفقٌ عليه.

وفي رِوَاية: قالَ سُفْيَان: أَشُكُّ أَنِّي زِدْتُ وَاحِدَةً مِنها.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: پناه بجوئيد به الله از مشقت و سختی بلاء و رسيدن بدبختی و قضای بد و شماتت دشمنان که دشمنان بر غم شخص شادی کنند.

و در روايتی سفيان گفت: شک دارم که يکی را خود افزوده ام.

- وَعَنْهُ قَال: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقُول: « اللَّهمَّ أَصْلِحْ لي دِيني الَّذي هُوَ عِصْمَةُ أَمْرِي، وأَصْلِحْ لِي دُنْيَايَ التي فِيهَا مَعَاشِي، وَأَصْلِحْ لي آخِرَتي الَّتي فِيها معادي، وَاجْعلِ الحيَاةَ زِيادَةً لي في كُلِّ خَيْر، وَاجْعَلِ الموتَ راحَةً لي مِنْ كُلِّ شَرٍ » رَوَاهُ مسلِم.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت شده که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللهم اصلح لی... پروردگارا! برايم دينم را که در آن نگهداشت کار من است و دنيايم را که در آن زندگی و معيشت من است و آخرتم ار که بازگشتم بدان است، اصلاح کن و زندگيم را برايم سبب ازدياد، کارهای خير و مرگ را وسيلهء راحتی ام از تمام بديها بگردان.

- وَعنْ علي رَضِيَ اللَّه عَنْه، قَال: قال لي رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « قُل: اللَّهُمَّ اهْدِني، وَسدِّدْني » .

وَفي رِوَاية: « اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْهُدى ، وَالسَّدَادَ » رواهُ مسلم.

- از علی رضی الله عنه روايت شده که گفت:رسول الله صلی الله عليه وسلم برايم فرمود، بگو: اللَّهُمَّ اهْدِني...

و در روايتی آمده که: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْهُدى.... پروردگارا! از تو هدايت و استقامت و ميانه روی را می طلبم.

- وَعَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّه عَنْه، قَال: كَانَ رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: يَقُول: اللَّهُمَّ إِنِّـي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعجْزِ والكَسَلِ وَالجُبْنِ وَالهَرَم، وَالْبُخْل، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ القبْر، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ المَحْيا وَالمَمَاتِ » .

وفي رِواية: « وَضَلَعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ » رَوَاهُ مُسْلِم.

- از انس رضی الله عنه روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللَّهُمَّ إِنِّـي أَعُوذُ بِكَ... پروردگارا! از ناتوانی و تنبلی و بزدلی و پيری و بخل و عذاب قبر و فتنهء مرگ و زندگی بتو پناه می جويم.

و در روايتی آمده: وَضَلَعِ الدَّيْنِ... از گرانی بار قرض و غلبهء مردان.

- وَعن أَبي بكْرٍ الصِّدِّيقِ رَضِيَ اللَّه عَنْه، أَنَّه قَالَ لِرَسولِ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: عَلِّمني دُعَاءً أَدعُو بِهِ في صَلاتي، قَال: قُل: اللَّهمَّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي ظُلْماً كثِيرا، وَلا يَغْفِر الذُّنوبَ إِلاَّ أَنْت، فَاغْفِر لي مغْفِرَةً مِن عِنْدِك، وَارحَمْني، إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفور الرَّحِيم » متَّفَقٌ عليه.

وفي رِواية: « وَفي بيْتي » وَرُوِي: « ظُلْماً كَثِيراً » وروِيَ « كَبِيراً » بِالثاءِ المثلثة وبِالباءِ الموحدة، فَيَنْبغِي أَن يُجْمَعَ بَيْنَهُمَا، فَيُقَال: كَثيراً كَبيرا.

- از ابوبکر صديق رضی الله عنه روايت است که:

وی به رسول الله صلی الله عليه وسلم گفت: بمن دعائی بياموز که بدان در نمازم دعا کنم.

فرمود: بگو: اللهم... بار خدايا! من به نفس خويش ظلم بسياری روا داشته ام و گناهان را جز تو کسی نمی آمرزد، پس بر من از نزد خويش آمرزش کن و بر من رحمت نما که تو آمرزنده و مهربانی.

و در روايتی آمده: و در خانه ام – و روايت شده: ظلماً کثيراً – و روايت شده: کبيراً و مناسب است که بين هر دو جمع شود – ظلماً کثيراً کبيراً. ستمی زياد و بزرگ.

- وَعَن أَبي موسَى رضَيَ اللَّه عَنْه، عَنِ النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم أَنَّه كَانَ يَدعُو بهَذا الدُّعَاءِ : «اللَّهمَّ اغْفِر لي خَطِيئَتي وجهْلي، وإِسْرَافي في أَمْري، وما أَنْتَ أَعلَم بِهِ مِنِّي، اللَّهمَّ اغفِرْ لي جِدِّي وَهَزْلي، وَخَطَئي وَعمْدِي، وَكلُّ ذلِكَ عِنْدِي، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْت، وَما أَسْررْتُ وَمَا أَعْلَنْت، وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي، أَنْت المقَدِّم، وَأَنْتَ المُؤَخِّرُ، وَأَنْتَ عَلى كلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ » متفقٌ عليه.

- از ابو موسی رضی الله عنه روايت است که:پيامبر صلی الله عليه وسلم به اين دعاء، دعا می نمود: اللَّهمَّ اغْفِر لي خَطِيئَتي... پروردگارا! گناه و نادانی و از حد گذری ام در کارهايم و آنچه را تو بدان از من دانا تری بمن بيامرز، بار خدايا! قصد و شوخی و گناهی را که عمداً يا خطاء  مرتکب شده ام در حاليکه همهء اينها نزد من است، برايم آمرزش کن، بار خدايا! آنچه را پيش و پس و پنهان و آشکارا انجام داده ام و آنچه تو از من بدان دانا تری بمن بيامرز، تو پيش کننده و واپس کننده ای و تو بر همه چيز توانائی.

- وعنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّه عَنهَا، أَنَّ النَّبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كَانَ يقُولُ في دُعَائِه: « اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ ما عمِلْتُ ومِنْ شَرِّ ما لَمْ أَعْمَلْ ». رَوَاهُ مُسْلِم.

- از عائشه رضی الله عنها روايت است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم در دعايش می فرمود: اللهم... پروردگارا! از شر و زشتی آنچه که مرتکب شده ام و يا انجامش نداده ام بتو پناه می جويم.

- وعَنِ ابنِ عُمَر رَضِيَ اللَّه عَنْهُما قَال: كانَ مِنْ دُعاءِ رسُولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم « اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِك، وَتَحَوُّلِ عَافِيَتِكَ وَفُجاءَةِ نِقْمَتِك، وَجميعِ سخَطِكَ » روَاهُ مُسْلِم.

- از ابن عمر رضی الله عنهما روايت  شده که گفت:

از دعاء رسول الله صلی الله عليه وسلم بود: اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ... بار خدايا! من از زائل شدن نعمت و برگشت سلامتی و ناگهان آمدن عذاب و همهء خشمت بتو پناه می جويم.

- وَعَنْ زَيْدِ بنِ أَرْقَم رضَي اللَّه عَنْه، قَال: كَانَ رَسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقَول: «اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ العَجْزِ وَالكَسَل، والبُخْلِ وَالهَرم، وعَذَاب الْقَبْر، اللَّهُمَّ آتِ نَفْسِي تَقْوَاهَا، وَزَكِّهَا أَنْتَ خَيرُ مَنْ زَكَّاهَا، أَنْتَ ولِيُّهَا وَموْلاَهَا، اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلمٍ لا يَنْفَع، ومِنْ قَلْبٍ لاَ يخْشَع، وَمِنْ نَفْسٍ لا تَشبَع، ومِنْ دَعْوةٍ لا يُسْتجابُ لهَا » رواهُ مُسْلِم.

- از زيد بن ارقم رضی الله عنه روايت است که گفت:

رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ العَجْزِ وَالكَسَلِ... بار خدايا! من از ناتوانی و تنبلی و بخل و پيری و عذاب قبر بتو پناه می جويم، پروردگارا! به من تقوی نفسی عطا کن و پاکش کن که تو بهترين کسی هستی که پاکش نموده، تو متصرف و مولايش می باشی. پروردگارا! من از علمی که نفع نمی رساند، و دلی که (از تو) نمی ترسد و نفسی که سير نمی شود، و دعائی که قبول نمی گردد، بتو پناه می جويم.

- وَعنِ ابنِ عبَّاسٍ رَضِيَ اللَّه عَنْهُمَا، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كَانَ يَقُول: « اللَّهُمَّ لَكَ أَسْلَمْت، وَبِكَ آمَنْت، وعلَيْكَ تَوَكَّلْت، وَإِلَيْكَ أَنَبْتُ وَبِكَ خَاصَمْت، وإِلَيْكَ حَاكَمْت. فاغْفِرْ لي ما قَدَّمْت، وما أَخَّرْت، وَمَا أَسْررْتُ ومَا أَعلَنْت، أَنْتَ المُقَدِّم، وَأَنْتَ المُؤَخِّر، لا إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ » .

زادَ بعْضُ الرُّوَاة: « ولا حَولَ ولا قوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ » متفَقُ عليه.

- از ابن عباس رضی الله عنهما روايت است که:

رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللَّهُمَّ لَكَ أَسْلَمْتُ... بار خدايا! بتو اسلام و ايمان آورده و بر تو توکل و در همهء امورم رجوع کردم و برای تو (با دشمن) دعوا کردم و بدستور تو (کتاب و سنت) حکم کردم. پس بر من آنچه را پيش و پس و آشکارا و نهان مرتکب آن شده ام بيامرز، تو پيش و پس کننده و عقب اندازنده ای معبود برحقی جز تو نيست.

بعضی راويان افزوده اند: ولا حَولَ ولا قوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ

- وَعَن عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّه عَنْهَا، أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كَانَ يَدعو بهؤُلاءِ الكَلِمَات: «اللَّهُمَّ إِني أَعوذُ بِكَ مِن فِتنةِ النَّار، وعَذَابِ النَّار، وَمِن شَرِّ الغِنَى وَالفَقْر». رَوَاهُ أَبو داوَد، والترمذيُّ وقال: حديث حسن صحيح، وهذا لفظُ أَبي داود.

- از عائشه رضی الله عنها روايت است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم به اين کلمات دعاء می نمود: اللَّهُمَّ إِني أَعوذُ بِكَ... بار خدايا! من از عذاب و فتنهء دوزخ و از شر ثروت و بی نيازی و هم از شر فقر و ناداری بتو پناه می جويم.

- وعَن زيادِ بْن عِلاقَةَ عن عمِّه، وهو قُطبَةُ بنُ مالِك، رَضِيَ اللَّه عَنْه، قَال: كَانَ النَّبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقُول: « اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِن منْكَرَاتِ الأَخلاق، والأعْمَالِ والأَهْواءِ » رواهُ الترمذي وقال: حديثُ حَسَن.

- از زياد بن علاقه از عمويش قطبه بن مالک رضی الله عنه روايت شده که گفت:

پيامبر صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ... پروردگارا! من از اخلاق و کارها و آرزوهای زشت و پليد بتو پناه می جويم.

- وعَن شكَلِ بنِ حُمَيْدٍ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ قَال: قُلْتُ يا رَسولَ اللَّه: عَلِّمْني دُعاءً. قَال: « قُل: اللَّهُمَّ إِني أعوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ سَمْعِي، وَمِن شَرِّ بصَرِي، وَمِن شَرِّ لسَاني، وَمِن شَرِّ قَلبي، وَمِن شَرِّ منِيِّي» رواهُ أبو داودَ، والترمذيُّ وقال: حديثٌ حسن.

- از شکل بن حميد رضی الله عنه روايت شده که گفت:

گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم بمن دعائی بياموز!

فرمود: بگو: اللَّهُمَّ إِني أعوذُ بِكَ مِنْ... پروردگارا! من از شر و بدی شنوائی و بينائی و زبان و دل و شرمگاهم بتو پناه می جويم.

- وَعَن أَنسٍ رَضِيَ اللَّه عَنْه، أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كَانَ يَقُول: « اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوُذُ بِكَ مِنَ الْبرَص، وَالجُنُون، والجُذَام، وسّيءِ الأَسْقامِ » رَوَاهُ أَبو داود بإِسنادٍ صحيح.

- از انس رضی الله عنه روايت است که:پيامبر صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوُذُ بِكَ مِنَ... پروردگارا! من از پيسی ديوانگی و بيماری جزام (خوره) و مرضهای بد بتو پناه می جويم.

- وعَنْ أَبي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّه عَنْه، قَال: كانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقول: اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الجُوع، فإِنَّهُ بِئْسَ الضَّجيع، وَأَعُوذُ بِكَ من الخِيانَة، فَإِنَّهَا بئْسَتِ البِطانَةُ » . رواهُ أبو داودَ بإِسنادٍ صحيح.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت شده که:رسول الله صلی الله عليه وسلم می فرمود: اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوُذُ بِكَ مِنَ... پروردگارا! من از گرسنگی بتو پناه می جويم، زيرا آن همبستر بديست و هم از خيانت، زيرا خيانت همراه و همرکاب بديست.

- وَعن عليٍّ رَضِيَ اللَّه عَنْه، أَنَّ مُكَاتَباً جاءه، فَقَالَ إِني عجزتُ عَن كتابتي. فَأَعِنِّي. قال: أَلا أُعَلِّمُكَ كَلِماتٍ عَلَّمَنيهنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم لَو كانَ عَلَيْكَ مِثْلُ جبلٍ دَيْناً أَدَّاهُ اللَّهُ عنْك؟ قُل: « اللَّهمَّ اكْفِني بحلالِكَ عَن حَرَامِك، وَاغْنِني بِفَضلِكَ عَمَّن سِوَاكَ». رواهُ الترمذيُّ وقال: حديثٌ حسن.

- از علی رضی الله عنه روايت است که:

مکاتبی (بنده ای که برابر قرارداد به خواجهء خود بدهکار است و پس از پرداخت بدهی خويش آزاد می شود) نزد وی آمده و گفت: من از پرداخت اقساط بدهی ناتوان شده ام، پس مرا ياری کن.

گفت: آيا برايت کلماتی را که رسول الله صلی الله عليه وسلم آنها را بمن آموخته تعليم ندهم که هرگاه مثل کوهی قرض داشته باشی، الله تعالی آن را از جايت ادا کند؟ بگو: اللَّهمَّ اكْفِني بحلالِكَ عَن... پروردگارا! مرا با حلالت از حرامت بسنده کن و مرا به فضل خويش از ماسوايت بی نياز دار.

- وعَنْ عِمْرانَ بنِ الحُصينِ رَضي اللَّه عنْهُمَا، أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم علَّم أَباهُ حُصيْناً كَلِمتَيْنِ يدعُو بهما: « اللَّهُمَّ أَلهِمْني رُشْدِي، وأَعِذني مِن شَرِّ نفسي » .  رواهُ الترمذيُّ وقَال: حديثٌ حسن.

- از عمران بن حصين رضی الله عنهما روايت است که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم برای پدرش دو کلمه آموخت که بدانها دعا می کرد: اللَّهُمَّ أَلهِمْني... پروردگارا! هدايت و رفتنم برای راست را بمن الهام کن و مرا از شر نفسم در امان بدار.

- وَعَن أَبي الفَضلِ العبَّاسِ بنِ عَبْدِ المُطَّلِبِ رضِي اللَّه عنْه، قال: قُلْتُ يارسول اللَّه: عَلِّمْني شَيْئاً أَسْأَلُهُ اللَّه تَعَالى ، قَال: « سَلُوا اللَّه العافِيةَ » . فَمكَثْتُ أَيَّاماً، ثُمَّ جِئتُ فَقُلْت: يا رسولَ اللَّه: علِّمْني شَيْئاً أَسْأَلُهُ اللَّه تعالى ، قَالَ لي: « يَا عبَّاسُ يا عمَّ رَسولِ اللَّه، سَلُوا اللَّه العافيةَ في الدُّنْيا والآخِرةِ » . رَواهُ الترمذيُّ وقَال: حديثٌ حسنٌ صَحيح.

- از ابو الفضل عباس بن عبد المطلب رضی الله عنه روايت شده که گفت:

گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم چيزی بمن بياموز که آن را از خداوند طلبم.

فرمود: از خداوند عافيت طلب کن. پس چند روزی درنگ کرده باز آمده و گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم بمن چيزی بياموز که از خدا آن را طلبم.

فرمود: ای عباس ای عموی رسول الله صلی الله عليه وسلم! از خداوند عافيت دنيا و آخرت را سؤال کن.

- وعنْ شَهْرِ بْنِ حوشَبٍ قَال: قُلْتُ لأُمِّ سَلَمَة، رَضِي اللَّه عَنْهَا، يا أُمَّ المؤمِنِين مَا كَانَ أَكْثَرُ دُعَاءِ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم إِذا كانَ عِنْدك؟ قَالَت: كانَ أَكْثَرُ دُعائِه: « يا مُقلبَ القُلوبِ ثَبِّتْ قلْبي علَى دِينِكَ » رَواهُ الترمذي، وقال حَديثٌ حسن.

- از شهر بن حوشب روايت شده که گفت:برای ام سلمه رضی الله عنها گفتم: ای ام المؤمنين کدام دعا را رسول الله صلی الله عليه وسلم چون نزد تو بود، بيشتر می خواند؟

گفت: زيادتر دعايش اين بود: يا مُقلبَ القُلوبِ... پروردگارا! ای گردانندهء دلها، دلم را بر دينت ثابت و استوار بدار!

- وعن أبي الدَّرداءِ رَضيَ اللَّه عَنْه، قَال: قَالَ رَسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « كانَ مِن دُعاءِ دَاوُدَ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « اللَّهمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ حُبَّك، وَحُبَّ من يُحِبُّك، وَالعمَل الذي يُبَلِّغُني حُبَّكَ اللَّهُمَّ اجْعل حُبَّكَ أَحَبَّ إِلَيَّ مِن نَفسي، وأَهْلي، ومِن الماءِ البارد » روَاهُ الترمذيُّ وَقَال: حديثٌ حسن.

- از ابو درادء رضی الله عنه روايت است که: رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: از دعای داود بود که: اللَّهمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ حُبَّكَ... پروردگارا! من از تو دوستيت و دوستی آنرا که دوستت می دارد، و دوستی کاری را که مرا به دوستی ات می رساند، درخواست می کنم. بار خدايا! محبت خويش را از خود و خانواده و آب خنک بر من دوست داشتنی تر بگردان.

- وعن أَنَسٍ رضِيَ اللَّه عَنْه، قَال: قال رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « أَلِظُّوا بِياذا الجَلالِ وَالإِكرامِ » . رواه الترمذي وروَاهُ النَّسَائيُّ مِن رِوايةِ ربيعةَ بنِ عامِرٍ الصَّحابي. قَالَ الحاكم: حديثٌ صحيحُ الإِسْنَاد.

- از انس رضی الله عنه روايت است که:رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: "ياذا الجَلالِ وَالإِكرامِ" ای خداوند بزرگی و شکوه زياد بخوانيد.

- وعن أَبي أُمامةَ رضيَ اللَّه عنْهُ قَال: دَعا رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بِدُعَاءٍ كَثير، لم نَحْفَظْ مِنْهُ شَيْئا، قُلْنا يا رَسُولَ اللّهِ دعوت بِدُعاءٍ كَثِيرٍ لم نَحْفَظ منْهُ شَيْئا، فقَال: « أَلا أَدُلُّكُم على ما يَجْمَعُ ذَلكَ كُلَّه؟ تَقُول: « اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُك مِن خَيرِ ما سأَلَكَ مِنْهُ نبيُّكَ مُحَمَّدٌ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، وأَعُوذُ بِكَ من شَرِّ ما اسْتَعاذَ مِنْهُ نَبيُّكَ مُحمَّدٌ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، وَأَنْتَ المُسْتَعَان، وعليْكَ البلاغ، ولا حَوْلَ ولا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ » رواهُ الترمذيُّ وقَال: حديثٌ حَسَن.

- از ابو امامه رضی الله عنه روايت شده که گفت:

رسول الله صلی الله عليه وسلم دعای زيادی خواند که ما از آن چيزی حفظ نکرديم. گفتيم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم دعای زيادی نمودی که از آن چيزی حفظ نکرديم.

پس فرمود: آيا شما را راهنمائی نکنم، بچيزی که همهء آن را جمع کند؟ اينکه بگوئی: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُك مِن خَيرِ... پروردگارا! من از بهترين چيزيکه پيامبرت محمد صلی الله عليه وسلم از تو درخواست نموده، درخواست می کنم و از شر آنچه محمد صلی الله عليه وسلم از آن بتو پناه جسته، پناه می جويم. و تو مستعانی و رساندن مطالب و درخواست ها بوسيلهء تو ميسر است و گردشی از معصيت و توانائی ای بر طاعت جز بکمک تو ميسر نيست.

- وَعَن ابْنِ مسْعُود، رضِيَ اللَّه عنْه، قَال: كَانَ مِن دُعَاء رَسُولِ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مُوجِباتِ رحْمتِك، وَعزَائمَ مغفِرتِك، والسَّلامَةَ مِن كُلِّ إِثم، والغَنِيمَةَ مِن كُلِّ بِر، وَالفَوْزَ بالجَنَّة، وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ » . رواهُ الحاكِم أبو عبد اللَّه، وقال: حديثٌ صحيحٌ على  شرط مسلِمٍ  .

- از ابن مسعود رضی الله عنه روايت شده که گفت:

از دعای رسول الله صلی الله عليه وسلم بود که: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مُوجِباتِ... پروردگارا! من موجبات رحمت و آمرزش و سلامتی از هرگناه وبهره مندی از هر طاعت و رستگاری به بهشت و نجات از دوزخ را از تو تمنا می کنم.