- باب تحريم رياء و خود نمائی

- باب تحريم  رياء و خود نمائی

قال الله تعالی: {وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء} البينة: ٥

و قال تعالی: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ } البقرة: ٢٦٤

و قال تعالی: {يُرَآؤُونَ النَّاسَ وَلاَ يَذْكُرُونَ اللّهَ إِلاَّ قَلِيلاً} النساء: ١٤٢

خداوند می فرمايد: و به ايشان دستور داده نشد، مگر اينکه عبادت کنند خدا را پاک و خالص ساخته برای او پرستش را متدين بدين حنيف ( دين حضرت ابراهيم). بينه: 5

و می فرمايد: و تباه مکنيد صدقات خود را بمنت نهادن و آزار رساندن مانند کسی که مال خود را برای نمودن به مردمان، در راه خدا خرج می کند. بقره: 264

و می فرمايد: می نمايند بمردمان و ياد نمی کنند خدا را مگر اندکی. نساء: 142

- وَعَنْ أبي هُريْرَةَ رضي اللَّه عنْهُ قَال: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُول: « قَالَ اللَّه تعَالى : أنَا أغْنى الشُّرَكَاءِ عَنِ الشِّرك، منْ عَملَ عَمَلا أشْركَ فيهِ مَعِى غَيْرِى ، تَركْتُهُ وشِرْكَهُ » رواه مسلم.

- از ابو هريره رضی الله عنه مرويست که گفت:از رسول الله صلی الله عليه وسلم شنيدم که می فرمود: خداوند تعالی می فرمايد: من بی نيازترين شرکاء از شرک می باشم. آنکه عملی انجام دهد که غيرم را در آن با من در نظر داشته باشد، خودش و شرکش را فرو می گذارم.

- وَعَنْهُ قَال: سمِعْتُ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُول: « إنَّ أوَّلَ النَّاسِ يُقْضَى يوْمَ الْقِيامَةِ عَليْهِ رجُلٌ اسْتُشْهِد، فَأُتِىَ بِه، فَعرَّفَهُ نِعْمَتَه، فَعَرفَهَا، قال: فَمَا عَمِلْتَ فِيها؟ قَال: قَاتَلْتُ فِيكَ حَتَّى اسْتُشْهِدْت: قالَ كَذَبْت، وَلكِنَّكَ قَاتلْتَ لأنَ يُقالَ جَرِيء ، فَقَدْ قِيل، ثُمَّ أُمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلى وَجْهِهِ حَتَّى أُلْقِىَ في النَّار. وَرَجُل تَعلَّم الْعِلّمَ وعَلَّمَه، وقَرَأ الْقُرْآن، فَأتِىَ بِه، فَعَرَّفَهُ نِعَمهُ فَعَرَفَهَا. قال: فمَا عمِلْتَ فِيهَا؟ قال: تَعلَّمْتُ الْعِلْمَ وَعَلَّمْتُه، وَقَرَأتُ فِيكَ الْقُرآن، قَال: كَذَبْت، ولكِنَّك تَعَلَّمْت الْعِلْمَ وَعَلَّمْتُه، وقَرَأتُ الْقرآن لِيقال: هو قَارِىءٌ ، فَقَدْ قِيل، ثُمَّ أمِر، فَسُحِبَ عَلى وَجْهِهِ حَتَّى أُلْقِىَ في النَّار، وَرَجُلٌ وسَّعَ اللَّه عَلَيْه، وَأعْطَاه مِنْ أصنَافِ المَال، فَأُتِى بِهِ فَعرَّفَهُ نعمَه، فَعَرَفَهَا. قال: فَمَا عَمِلْت فيها؟ قال: ما تركتُ مِن سَبيلٍ تُحِبُّ أنْ يُنْفَقَ فيهَا إلاَّ أنْفَقْتُ فيها لَك. قَال: كَذَبْت، ولكِنَّكَ فَعَلْتَ ليُقَال: هو جَوَادٌ فَقَدْ قيل، ثُمَّ أمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلَى وجْهِهِ ثُمَّ ألْقِىَ في النار » رواه مسلم.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که گفت:از رسول الله صلی الله عليه وسلم شنيدم که می فرمود: اولين کسی که در روز قيامت بر او حکم می شود، مرديست که شهيده شده و آورده می شود و نعمت های خود را به او می شناساند و او هم آن را می شناسد. می فرمايد: در برابر آن چه کردی؟می گويد: در راه تو جنگيدم تا شهيد شدم.

می فرمايد: دروغ گفتی و ليکن جنگيدی تا گفته شود که او با جرأت است و گفته شد. پس در مورد وی دستور صادر شده و وی برويش کشانده شده به دوزخ انداخته می شود.

و مرديست که علم آموخته و تعليمش داده و قرآن خوانده و او آورده می شود و نعمت هايش را به او می شناساند و او هم می شناسد و می فرمايد: در برابر آن چه کردی؟

می گويد: علم آموختم و آن را تعليم دادم و برای رضايت قرآن خواندم.

می فرمايد: دروغ گفتی، ليکن علم آموختی تا گفته شود که عالمی و قرآن خواندی تا گفته شود، قاری هستی، گفته شد. سپس در مورد وی دستور داده می شود و او برويش کشانده شده و به دوزخ انداخته می شود.

و مرديست که خداوند به وی روزيی فراخ داده و از انواع مال به وی ارزانی داشته است و آورده می شود و او را به آن می شناساند و او هم می شناسد.

می فرمايد: در برابر آن چه کردی؟

می گويد: هيچ راهی را که دوست داشتی در آن خرج شود، نگذاشتم، مگر اينکه در آن برای رضايت خرج کردم.

می فرمايد: دروغ گفتی! و ليکن اين کار را کردی تا گفته شود که جواد است و گفته شد و در مورد وی دستور صادر شده و برويش کشيده شده تا به دوزخ انداخته می شود.

- وَعَنْ ابنِ عُمَرَ رضي اللَّه عَنْهُما أنَّ نَاساً قَالُوا لَه: إنَّا نَدْخُلُ عَلى سَلاطِيننا فَنَقُولُ لهُمْ بِخِلافِ مَا نَتَكَلَّمُ إذا خَرَجْنَا منْ عنْدِهم؟ قالَ ابْنُ عُمَرَ رضي اللَّه عنْهُمَا: كُنَّا نَعُدُّ هذا نِفَاقاً عَلى عَهْد رَسُولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  . رواه البخاري.

- از ابن عمر رضی الله عنهما روايت  است که:گروهی از مردم به او گفتند که ما بر پادشاهان مان وارد می شويم و چيزهائی به آنان می گوييم که مخالف است با آنچه که چون از پيش شان بيرون شويم، می گوئيم.

ابن عمر رضی الله عنهما گفت: ما اين کار را در زمان رسول الله صلی الله عليه وسلم نفاق می شمرديم.

- وعنْ جُنْدُب بن عَبْدِ اللَّه بنِ سُفْيانَ رضي اللَّه عَنْهُ قَال: قالَ النبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «مَن سَمَّعَ سَمَّعَ اللَّه بِه، ومَنْ يُرَاَئِى اللَّه يُرَئِى بِهِ » متفقٌ عليه.

 وَرَواهُ مُسْلِمٌ أيضاً مِنْ رِوَايَةِ ابْنِ عَبَّاسٍ رضي اللَّه عَنْهُمَا.

- از جندب بن عبد الله بن سفيان رضی الله عنه روايت شده که:

پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: کسی که برای شهرت طلبی عملی را انجام دهد، خداوند او را در روز قيامت رسوا می کند. و کسی که از روی ريا عملی انجام دهد (تا مردم بزرگش دارند) خداوند با اظهار نمودن ريا کاريش در برابر مردم در روز قيامت شرمنده اش می سازد.

 - وعَنْ أبي هُريْرَةَ رضي اللَّه عنْهُ قَال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « مَنْ تَعَلَّم عِلْماً مِمَّا يُبْتَغَى بِهِ وَجْهُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ لا يَتَعَلَّمُهُ إلاَّ لِيُصِيبَ بِهِ عَرَضاً مِنَ الدُّنْيَا، لَمْ يَجِدْ عَرْفَ الجَنَّةِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ » يَعْنى : رِيحَهَا. رواه أبو داود بإسنادٍ صحيح. والأحاديثُ في الباب كثيرةٌ مشهورة.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: آنکه عملی را بياموزد از آنچه که مقصود از آن بدست آوردن رضای خداوند جل جلاله است و نياموزد آن را مگر بواسطهء که بدان به متاعی از دنيا دست يابد، بوی بهشت را در روز قيامت در نخواهد يافت.

و احاديث وارده در اين باب زياد و مشهور است.