- باب وجوب حج و فضيلت آن

- باب وجوب حج و فضيلت آن 

قال الله تعالی: {فِيهِ آيَاتٌ بَيِّـنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِناً وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ} آل عمران: ٩٧

خداوند می فرمايد: و حق خداست بر مردم حج خانهء کعبه هر که توانائی بسوی آن را دارد و از جهت اسباب راه، و هر که کافر شود، پس خداوند بی نياز است از عالميان. آل عمران: 97

- وَعَنِ ابن عُمر، رضي اللَّه عَنْهُمَا، أنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، قَال: بُنِيَ الإسْلامُ عَلَى خَمْس: شَهادَةِ أَنْ لا إله إلا اللَّه وأَنَّ مُحَمَّداً رسولُ اللَّه، وإقَامِ الصَّلاةِ وإِيتَاءِ الزَّكَاةِ، وحَجِّ البيْت، وصَوْمِ رَمَضَانَ » متفقٌ عليه.

- از ابن عمر رضی الله عنهما روايت  است که:رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: اسلام بر پنج بنا استوار است، گواهی دادن به اينکه معبود بر حقی جز الله نيست و اينکه محمد صلی الله عليه وسلم رسول و فرستادهء خدا است و برپا داشتن نماز و دادن رکات و حج خانه و روزهء رمضان.

- وعنْ أبي هُرَيْرة، رضي اللَّه عنه، قال: خَطَبَنَا رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، فَقَال: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إنَّ اللَّه قَدْ فَرضَ عَلَيْكُمُ الحَجَّ فحُجُّوا » فقَالَ رجُل: أَكُلَّ عَامٍ يا رسولَ اللَّه؟ فَسَكت، حَتَّى قَالَها ثَلاثا. فَقَال رَسُولُ اللِّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لَوْ قُلْتُ نَعَمْ لَوجَبت وَلمَا اسـْتَطَعْتُمْ » ثُمَّ قال: « ذَرُوني ما تركْتُكُم، فَإنَّمَا هَلَكَ منْ كانَ قَبْلَكُمْ بكَثْرَةِ سُؤَالهِم، وَاخْتِلافِهِم عَلى أَنْبِيائِهم، فإذا أَمَرْتُكُمْ بِشَيءٍ فَأْتوا مِنْهُ مَا استطَعْتُم، وَإذا نَهَيتُكُم عَن شَيءٍ فَدعُوهُ » . رواهُ مسلم.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت شده که گفت:رسول الله صلی الله عليه وسلم برای ما خطبه خوانده و فرمود: ای مردم! همانا خداوند حج را بر شما فرض گردانيده، پس حج کنيد. مردی گفت: آيا هر سال يا رسول الله صلی الله عليه وسلم؟

آنحضرت صلی الله عليه وسلم سکوت فرمود، تا اينکه سه بار اين سخن را گفت. پس رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: اگر بلی می گفتم واجب می شد و آن را انجام داده نمی توانستيد. بعد فرمود: مرا در بارهء آنچه از شما ترک نمودم ترک کنيد و بگذاريد، زيرا کسانی که پيش از شما بودند بواسطهء سئوال زياد و اختلاف شان بر پيامبران شان هلاک شدند. پس هرگاه شما را به چيزی امر کردم آنچه را که از آن نتوانيد انجام دهيد و چون شما را از کاری منع کردم، آن را ترک کنيد.

- وَعنْهُ قال: سُئِلَ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: أَيُّ العَمَلِ أَفضَل؟ قال: « إيمانٌ بِاللَّهِ ورَسُولِهِ» قيل: ثُمَّ ماذَا؟ قال: « الجِهَادُ في سَبِيلِ اللَّهِ » قيل: ثمَّ ماذَا؟ قَال: « حَجٌ مَبرُورٌ » متفقٌ عليه.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت است که:از پيامبر صلی الله عليه وسلم پرسيده شد: کدام عمل بهتر است؟

فرمود: ايمان به خدا و رسولش.

گفته شد: باز کدام؟فرمود: جهاد فی سبيل الله.گفته شد: باز کدام؟فرمود: حج مقبول.

- وَعَنْهُ قال: سَمِعْتُ رسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقول: « منْ حجَّ فَلَم يرْفُث، وَلَم يفْسُق، رجَع كَيَومِ ولَدتْهُ أُمُّهُ » . متفقٌ عليه.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت شده که گفت:از رسول الله صلی الله عليه وسلم شنيدم که می فرمود: کسی که حج کند و فحش گوئی نکرده و فسق ننمايد، مانند روزی که مادرش او را زائيده بود (بی گناه) باز می گردد.

- وعَنْهُ أَنَّ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، قال: « العُمْرَة إلى العُمْرِة كَفَّارةٌ لما بيْنهُما، والحجُّ المَبرُورُ لَيس لهُ جزَاءٌ إلاَّ الجَنَّةَ » . متفقٌ عليه.

- از ابو هريره رضی الله عنه روايت شده که:رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: عمره تا عمره محو کننده است برای آنچه که در ميان آنها است (از گناه) و حج مقبول مکافاتی جز بهشت ندارد.

- وَعَنْ عَائِشَة، رضي الله عَنْهَا، قَالَت: قُلْتُ يا رَسُولَ اللَّه، نَرى الجِهَادَ أَفضَلَ العمل، أفَلا نُجاهِد؟ فَقَال: « لكِنْ أَفضَلُ الجِهَاد: حَجٌّ مبرُورٌ » رواهُ البخاري.

- از عائشه رضی الله عنها روايت شده که گفت:گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم ما جهاد را بهترين اعمال می بينيم، پس آيا جهاد نکنيم؟فرمود: ليکن بهترين جهاد، حج مقبول است.

- وَعَنْهَا أنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، قَال: « ما مِنْ يَوْمٍ أَكثَرَ مِنْ أنْ يعْتِقَ اللَّه فِيهِ عبْداً مِنَ النَّارِ مِنْ يَوْمِ عَرَفَةَ » . رواهُ مسلم.

- از عائشه رضی الله عنها روايت شده که:رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمود: هيچ روزی نيست که در آن خداوند بنده ای را از جهنم آزاد کند، بيش از روز عرفه.

ش: يعنی در روز عرفه بيش از ساير روزها بندگان را از جهنم آزاد می کند.

- وعنِ ابنِ عباس، رضي اللَّه عنهُما، أنَّ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « عُمرَةٌ في رمَضَانَ تَعدِلُ عَمْرَةً أَوْ حَجَّةً مَعِي » متفقٌ عليه.

- ابن عباس رضی الله عنهما روايت می کند که:پيامبر صلی الله عليه وسلم فرمود: عمره در رمضان با حج برابر است، يا با حجی که همراه من گزارده شود، برابری می کند.

- وَعَنْهُ أنَّ امرَأَةً قالَت: يا رَسُولَ اللَّه، إنَّ فَريضَةَ اللَّهِ على عِبَادِهِ في الحج، أَدْرَكتْ أبي شَيخاً كَبِيرا، لا يَثبُتُ عَلى الرَّاحِلَةِ أَفَأْحُجُّ عَنه؟ قال: « نعم » . متفقٌ عليهِ.

- ابن عباس رضی الله عنهما روايت است که:زنی گفت: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم فريضهء خدا بر بندگانش در حج، پدرم را در حالی دريافته که پير مرد کلان سالی است و خود را نمی تواند بر پشت ستور نگهدار، آيا از جايش حج کنم؟

فرمود: بلی.

- وعن لقًيطِ بنِ عامر، رضي اللَّه عنه، أَنَّهُ أَتى النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، فَقَال: إنَّ أبي شَيخٌ كَبيرٌ لا يستَطِيعٌ الحج، وَلا العُمرَة، وَلا الظَعَن، قال: « حُجَّ عَنْ أَبِيكَ واعْتمِرْ». رواهُ أَبو داود، والترمذيُّ وقال: حديثٌ حسنٌ صحيح.

- از لقيط بن عامر رضی الله عنه روايت است که:او خدمت پيامبر صلی الله عليه وسلم آمده و گفت: پدرم مردم کلان سالی است که توان حج و عمره و سفر را ندارد.فرمود: به جای پدرت حج کن و عمره نما.

- وعَنِ السائبِ بنِ يزيد، رضي اللَّه عنه، قال: حُجَّ بي مَعَ رسولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، في حَجةِ الوَداع، وأَنَا ابنُ سَبعِ سِنِين. رواه البخاري.

- از سائب بن يزيد رضی الله عنه روايت است که گفت:در حجة الوداع همراه رسول الله صلی الله عليه وسلم مرا به حج بردند، در حاليکه پسری هفت ساله بودم.

- وَعنِ ابنِ عبَّاس، رضي اللَّه عَنْهُمَا، أَنَّ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، لَقِيَ رَكْباً بِالرَّوْحَاءِ ، فَقَال: « منِ القَوْم؟ » قَالُوا: المسلِمُون. قَالُوا: منْ أَنت؟ قَال: « رسولُ اللَّهِ » فَرَفَعَتِ امْرَأَةٌ صَبِياً فَقَالتْ ألهَذا حج؟ قَال: « نَعَمْ ولكِ أَجرٌ » رواهُ مُسلم.

- از ابن عباس رضی الله عنهما روايت است که:پيامبر صلی الله عليه وسلم گروهی را در روحاء ملاقات نموده و فرمود: از کدام مردم هستند؟

گفتند: مسلمين.گفتند: تو کيستی؟فرمود: من رسول الله صلی الله عليه وسلم می باشم. سپس زنی بچهء را بالا نموده و گفت: آيا برای اين حج لازم است؟

فرمود: بلی و برای تو مزد است.

ش: گفت: آيا برای اين پسرک حج است؟فرمود: آری و ترا اجر است.اجر دور ساختن کودک از آنچه بر محرم حرام است، يا به سبب احرام زن از جای کودکش هرگاه پدر بدان وصيت کرده باشد و وصی برای او اجازه داده باشد.

زيرا بدون وصيت و اذن ولی يا وصی احرام زن از جای آن کودک جواز ندارد.

- وَعَنْ أ نس، رضي اللَّه عنه، أنَّ رسول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم حَجَّ على رَحْل، وَكَانتْ زامِلتَه. رواه البخاري.

- از انس رضی الله عنه روايت است که:رسول الله صلی الله عليه وسلم بر شتری حج نمود و اين شتر بارکش امتعه اش هم بود.

- وَعَنِ ابنِ عبَّاس، رضي اللَّه عَنْهُمَا، قَال: كَانَت عُكاظُ وَمِجَنَّة، وَذو المجَازِ أَسْواقاً في الجَاهِلِيَّة، فَتَأَثَّمُوا أن يَتَّجرُوا في الموَاسِم، فَنَزَلت: { لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أن تَبْتَغُوا فَضلاً مِن رَبِّكُم } [البقرة: 198 ]في مَوَاسِم الحَج. رواهُ البخاريُّ.

- از ابن عباس رضی الله عنهما روايت است که گفت:

عکاظ و مجنه و ذوالمجاز، بازارهائی بودند در جاهليت، و ترسيدند که اگر در موسمهای حج تجارت کنند گنهکار شوند، پس نازل شد: گناهی نيست بر شما که در هنگام حج کسب معاش نموده و از فضل خداوند روزی طلبيد.